Özvegy Pálffy Pálné Khuen Franciska örökösei, valamint Frankovics Pál (a Nativitate B.M.V.) lengyel piarista provinciális szerződést kötnek a privigyei piarista kollégium fönntartásáról Bécs

Sorszám
1.b
Keletkezési hely
Bécs
Dátum
1672. augusztus 29.
Lelőhely
Szerződés (1666): 1. PMKL, AHV, For. 17, Fasc. 1, N° 1/A. – 2. Slovenský národný archív / Szlovák Nemzeti Levéltár, Pálffy cs. központi levéltára, Általános iratok, Arm. 1, Lad. 9, Fasc. 5, N° 5. – Mindkét példány Pálffyné Khuen Franciska és Wenceslaus Op
3. Miskolczi István, A kegyes-tanítórendiek privigyei kollégiumának története, Bp., 1907 (Művelődéstörténeti értekezések, 26), 13-16 (a 2. sz. másolat alapján, tévesen február 10-i dátummal).
Megjegyzés

Magyar fordítás: Szentpályi-Juhász Miklós, 2003.

Irodalom

Irodalom: Mišík Mikulás, Prievidza, Bratislava, 1971, 139-141.

Szöveg

In nomine Domini Amen.

Cum ad maiorem Dei omnipotens gloriam, et Sanctae Matris Ecclesiae incrementum ratione fundandi collegii pro RR. PP. et Religiosis Pauperibus Matris Dei Scholarum Piarum in oppido Prividia existente in Comitatu Nitriensi Regni Hungariae, Dioecesi vero Strigoniensi, ac Dominio Baimocensi habito tractatu inter Excellentissimam quondam Comitissam Franciscam Kanin de Belassy viduam Palatinam Pálffianam, et Admodum Reverendum Patrem Venceslaum a Sanctissimo Sacramento Poloniae provincialem ejusdem sui ordinis puncta quaedam fundationis sive conditiones agitatae et conclusae fuissent, die decima septima mensis februarii anni Domini millesimi sexcentesimi sexagesimi sexti, quorum ratificatio, adimpletio, et absoluta fundationis perfectio ad nos infrascriptos Joannem Antonium, Joannem Carolum, et Theresiam Mariam respective comites, et comitissam Palffy ab Erdeöd etc. etc. tanquam filios et filiam, et universos haeredes prefatae Excellentissimae quondam Dominae Matris Nostrae vigore praesentis tractatus devoluta est. Quam, cum ad effectum suum plenarium, et finem debitum nos deducere oporteat, ut piis matris nostrae intentionibus et conatibus cooperemur, ac satisfaciamus. Nos iidem comites et comitissa fratres et sorores hoc per nos cum Admodum Reverendo Patre Paulo a Nativitate Virginis Beatissimae per Poloniam et Hungariam praeposito provinciali, assumpto et adiuncto sibi assistente Reverendo Patre Francisco a Jesu Maria dictum tractatum primum, modo, forma, et mediis subsequentibus a praefato factae fundationis die in tempus futurum perpetuum (servatis essentialibus nec nisi innovatis iis, quae in praeiudicium erant interessatorum) acceptavimus, approbavimus, et ratum habuimus, uti vigore praesentium acceptamus, approbammus, et ratum habemus, tam pro nobis, quam pro nostris, seu familiae nostrae Palffianae successoribus, atque ab illis ratum haberi, ac in perpetuum observari volumus id, quod subiungitur.

Ex parte universorum haeredum

Primo. Siquidem saepe memorata mater nostra pro erectione, sive sustentatione Collegii Prividiensis [deputavit] ex bonis suis propriis viginti quinque millia florenorum Rhenensium, ex quibus resultaret census annuus mille quingentorum florenorum Rhenensium, scilicet pro duodecim personis religiosis sustentandis florenos mille et ducentos, reliquos autem trecentospro sartis tectis conservandis, pro lampade ante Sanctissimum Sacramentum perpetua, at aliis tam templi, quam sacrarii necessitatibus ordinariis, pro familiae servientis sustentatione, nec non pro lignis, aliisque tam ordinariis, quam alias emergentibus necessitatibus.

Nos itaque dictam fundationem, sive pensionem annuam mille quingentorum florenorum Rhenensium, una cum summa capitali viginti quinque millium florenorum Rhenensium in nos, tanquam haeredes universales uti supra, promte, ac praecise singulis annis ex relictis bonis maternis faciendam sumpsimus et acceptavimus, uti vigore praesentium sumimus et acceptamus in perpetuum. Pro assecuratione autem, sive securitate tam summae capitalis viginti quinque millium florenorum Rhenenesium, quam census annui inde provenientis mille quingentorum florenorum Rhenensium assignavimus et assignamus Illustrissimo Domino Comiti Joanni Carolo Palffy ab Erdeöd, alias fratri nostro carnali et uterino ad suum dominium Neolempachense[12] situm, et constitutum hic in Austria, ut ille praementionatus dominus frater noster, et omnes [sui] post ipsum futuri haeredes et successores, sive dominii praefati possessores et tenutarii dictis Patribus Scholarum Piarum annuum censum mille quingentorum florenorum Rhenensium provenientem ex praefata viginti quinque millium florenorum Rhenensium summa absque ulla tergiversatione, et procrastinatione numerent, et numerari faciant annuatim.

2. Promittimus et obligamus nos comparaturos, tam paramanta ecclesiastica quinque colorum, quibus ecclesia per anni decursum utitur, idque pro singulis altaribus, una cum ipsis altaribus, calicibus, et reliquis omnibus templi, sacrarii, chori, collegii, scholarumque utensilibus, nec non supelletile pro duodecim personis religiosis necessaria, quam libros adhuc necessarios, sive commentarios authorum in scholis explicandorum pro magistris, lectoribus, confessariis, concionatoribus, quorum omnium specificatio singulari continentur indice.

3. Quod si aliquo fortuito casu domus ipsorum, sive Prividiense Collegium conflagraret, aut devastaretur, sive per excursionem hostilem, sive per incendiarios, aut aliqua iniuria coeli (quod avertant superi), tunc pro restauratione ipsius Illustrissimorum Dominorum Haeredum, quam reliquorum Christi fidelium subsidium charitativum implorabunt.

4. Quoniam vero praefati Patres in confinibus manent Turcarum, si itaque dominium ocense fatali aliquo casu in Turcarum potestatem ita redigeretur, ut dominus haereditarius nullos inde proventus percipere posset (quod malum Dominus Deus clementer evertere dignetur), tunc pro christianitate illa in fide catholica retinenda, manentibus dictis Patribus in collegio, et vocationi suae attendentibus, pensio ordinaria ex bonis inscriptis subministrabitur.

5. Quod si aliqua temporum iniquitate, aut bellorum diuturnitate cogerentur dicti Patres ad tempus, seu tempora aliquo sedecere, tempori serviendo, idque maioris securitatis gratia. Redeunte deinde temporum malatia, et redeuntibus dictis Patribus ad vocationis suae labores ordinarios, pensio quoque ipsorum, sive provisio ordinaria et integra recurret, ita, ut perpetuis temporibus pensio, sive provisio ipsorum ordinaria (permittente quocunque hoste pacatam ipsorum residentiam) pro sustentatione, restauratione, et reaedificatione collegii, sive pro bono fundationis illius, seu potius pro bono animarum illius dominii inter ethnicos et acatholicos existentium currat et recurrat.

6. Fundatio haec tamdiu duret et currat (quacunque domini mutatione sive statu manente), quamdiu dicti Patres aut Prividiae, aut Bainochij pacate subsistere, et in vinea Christi laborare poterunt. Nec eandem fundationem deserant, quibuscunque adversitatibus emergentibus, sine praevia Reverendissimi Patris Generalis ipsorum licentia sive mandato, et sine scito Illustrissimorum Dominorum Haeredum, nec non Illustrissimi Domini Archiepiscopi Strigoniensis. Quin imo pro maiori stabilitate ac perpetuitate, dictam fundationem tam authoritate Illustrissimi loci Ordinarii, quam Tabulis Provinciae, omni meliori modo et forma, qua fieri poterit Illustrissimmus D. Comes Carolus frater noster confirmari curabit.

Ex parte Reverendorum Patrum

Admodum Reverendus Pater Provincialis nomine Reverendissimi sui Patris Generalis, suoque, et totius sui sacri ordinis praescriptas piae fundationis conditiones inhaerendo statutis suae religionis acceptavit, et ad infrascripta puncta se se obligavit et obligat.

1. Quod nimirum instructuri sint juventutem fide catholica, pietate, Dei timore, morum probitate, nec non litteris et artibus liberalibus, incipiendo ab alphabeto usque ad rhetoricam inclusive, et a rudimentis fidei usque ad casum conscientiae itidem inclusive (si pro his idonea subjecta reperientur). Praeterea docebunt etiam scripturam et arithmeticam.

2. Praeter hos praefatos labores scholasticos secundum vocationem et professionem ipsorum submittunt et obligant se, celebraturos singulis diebus unum sacrum perpetuum pro Excellentissimae quondam suae Fundatricis anima, nec non [pro] Illustrissima Domo Palffiana.

3. Quia vero aliqua perpetua missarum quotidianarum onera sunt in praeiudicium Constitutionum Religionis ipsorum,[13] ideo submittunt se diem anniversarium obitus, sive depositionis solemniter celebraturos quotannis, applicatis omnium sacerdotum illius collegii missis pro anima Excellentissimae quondam suae Fundatricis. Reliquorum autem dierum missam alteram (sublatis sive deficientibus tam publicis, quam privatis domesticis obligationibus) promittunt se applicaturos pro animabus purgatorii, secundum mentem, seu intentionem Excellentissimae quondam suae Fundatricis, idque ex mera charitate, seu ad beneplacitum ipsorum. Quae omnia debita gratitudine, officiosa liberalitate, et sancta sua observantia religiosa dicti Patres cumulabunt. Atque ita haec omnia agitata, tractata, et conclusa, cedant ad maiorem Omnipotentis Dei gloriam, Deiparae semper Virginis Mariae honorem, Sanctae Matris Ecclesiae Catholicae emolumentum, Illustrissime Domus Palffianae gloriosam et perpetuam tam apud Deum, quam apud homines memoriam, animae fundatricis refrigerium, et copiosam in coelo remunerationem, denique proximorum, et praecipue subditorum Inclytii Dominii Bainochensis ad mediocrem utilitatem. In quorum omnium maiorem fidem, firmitatemque perpetuam, nos praefati Comites Fratres et Soror, haeredes universales praesentium litterarum tractatum, una cum parte altera propriarum manuum subscriptione, nec non sigillorum familiae nostrae appressione roboravimus et communivimus, roboramus et communimus.

Actum Viennae, die 29-a mensis Augusti, anno Domini millesimo sexcenntesimo septuagesimo secundo.

 

Comes Joannes Pálffy mp.

Maria Theresiae Gräffin von Sintzssendorf gebohrne Gräffin Palffin

Carolus Comes Pálffy mp.

Paulus a Nativitate Virginis Beatissimae praepositus provincialis mp.